ការស្រាវជ្រាវ៖ ប្រាសាទអង្គរវត្តមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹង ព្រះអាទិត្យ

ភ្នំពេញៈ សាស្រ្តាចារ្យជនជាតិអ៊ីតាលីមួយរូបបានចាប់ផ្តើមធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវលើមុំ និងអ័ក្សនៃប្រាសាទអង្គរវត្តដែលជានិមិត្តរូបរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីបញ្ជាក់នូវទស្សនៈដែលមានជាយូរមកហើយថា ប្រាសាទនេះមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងលំហមេឃ។

លោក Giulio Magli សាស្រ្តាចារ្យផ្នែកបុរាណវិទ្យា និងតារាសាស្ត្រនៃសាកលវិទ្យាល័យពហុបច្ចេកទេសនៃទីក្រុង Milan បានប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាទំនើប ធ្វើតេស្តបញ្ជាក់លើគំនិតកាលពីមុន ដើម្បីអះអាងថា ការបែរមុខទៅទិសខាងលិចរបស់ប្រាសាទនេះ «មានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងនិមិត្តរូបរបស់ប្រាសាទ ក៏ដូចជាការគ្រប់គ្រងអំណាចរបស់បណ្តាក្សត្រខ្មែរ»។

លោក Magli ប្រាប់ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា៖ «ខ្ញុំជឿលើតែអ្វីដែលខ្ញុំអាចវាស់វែងបាន» ព្រមទាំងបានពន្យល់ពីគោលបំណងរបស់លោកក្នុងការគូសចេញនូវប្លង់ដែលបរិយាយយ៉ាងល្អិតល្អន់ពីការតម្រង់ទិសរបស់ប្រាសាទនេះផងដែរ។

ដោយមិនបានប្រើប្រាស់ទិន្នន័យរបស់ Google Earth និងប្រព័ន្ធព័ត៌មានភូមិសាស្រ្ត ទិន្នន័យពីគម្រោង Greater Angkor Project ហើយជំនួសឲ្យការបង្កើតទម្រង់លំហមេឃសម័យបុរាណជាមួយនឹងកម្មវិធីទំនើបមួយឈ្មោះ Stellarium លោកបានរកឃើញពីបាតុភូតដែលព្រះអាទិត្យត្រូវរលាយបាត់នៅខាងក្រោយប្រាសាទនៅក្នុងពេល សមរាត្រី (Equonoxes)។

សមរាត្រី ឬ Equinoxes សម្តៅទៅលើបាតុភូតដែលផ្ទៃខ្សែអេក្វាទ័រភពផែនដីត្រូវឆ្លងកាត់ចំណុចកណ្តាលនៃព្រះអាទិត្យ ដែលកើតឡើងពីរដងក្នុងមួយឆ្នាំ គឺប្រហែលជាថ្ងៃទី ២០ ខែមីនា និងថ្ងៃទី ២៣ ខែកញ្ញា។ បានជាគេហៅវាថា សមរាត្រី ព្រោះនៅថ្ងៃនេះ ពាក់កណ្តាលនៃភពផែនដីត្រូវនឹងពេលថ្ងៃ និងពាក់កណ្តាលទៀតត្រូវនឹងពេលយប់ (យប់និងថ្ងៃមាន ១២ ម៉ោងស្មើគ្នា)។

លោកបានបរិយាយពីបាតុភូតនេះថា ជាបាតុភូត Heirophany ជាសញ្ញារបស់ព្រះអទិទេពដែលបង្កើតទំនាក់ទំនងរវាងប្រាសាទនេះ ជាមួយនឹងឋានកៃលាសន៍ ខណៈដែលប្រាសាទកោះដែលត្រូវបានកសាងក្នុងបារាយណ៍ផ្សារភ្ជាប់ក្សត្រដែលកំពុងតែគ្រងអំណាចជាមួយនឹងអតីតក្សត្រជានិមិត្តរូបនៃការគ្រង់រាជ្យដោយស្របច្បាប់របស់ក្សត្រទាំងនោះ។

លោក Magli បន្តថា៖ «សម្រាប់រូបខ្ញុំ មរតកវប្បធម៌នេះពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ហើយសំណងទាំងនោះសុទ្ធតែមានសារបង្កប់នៅក្នុងទម្រង់តារាសាស្រ្ត»។

លោក បានរកឃើញថា សំណង ៣១ សុទ្ធតែបែរទៅទិសខាងលិច ខាងកើត ដោយត្រូវបានតម្រឹមក្នុងមុំ ៥ ដឺក្រេ ក៏ប៉ុន្តែការស្រាវជ្រាវរបស់លោកបានបង្ហើបថា ប្រាសាទក្រៅតំបន់អង្គរមួយទៀត គឺប្រាសាទព្រះខ័ន្ធនៃស្រុកកំពង់ស្វាយ ខេត្តព្រះវិហារ ស្ថិតនៅចម្ងាយប្រមាណ ១០០ គីឡូម៉ែត្រពីអង្គរវត្តមាន «ការលាយឡំលក្ខណៈតារាសាស្រ្តយ៉ាងច្បាស់លាស់» ក៏ប៉ុន្តែមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងព្រះច័ន្ទ ពុំមែនព្រះអាទិត្យនោះឡើយ។

នៅក្នុងរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវរបស់លោក ក្រោមចំណងជើងថា «Archaeoastronomy in the Khmer heartland» ដែលត្រូវបានបោះពុម្ភផ្សាយនៅលើគេហទំព័រនៃបណ្ណាល័យសាកលវិទ្យាល័យ Cornell កាលពីសប្តាហ៍មុន លោក Giulio Magli បានធ្វើការច្រានចោលនូវគំនិតដែលថា ប្រាសាទទាំងនោះមានមុខងារជា «ប្រតិទិនថ្ម»។

អ្នកស្រី ចៅស៊ុន កិរិយា អ្នកនាំពាក្យរបស់អាជ្ញាធរអប្សរាបានឲ្យដឹងដែរថា ការរកឃើញថ្មីនេះ បានរួមចំណែកទៅលើរបកគំហើញមុនៗរបស់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវជុំវិញទំនាក់ទំនងនៃការសាងសង់ប្រាសាទតារាសាស្រ្ត និងគំរូនៃព្រះអាទិត្យ។

អ្នកស្រីបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍តាមរយៈអ៊ីម៉េលមួយថា៖ «ពួកគេ (ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ) បានបង្ហាញភស្តុតាងថា ជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅថ្ងៃ ទី ២៣ ឬ ២៤ ខែមីនា ព្រះអាទិត្យតែងតែស្ថិតចំកំពូលកណ្តាលនៃប្រាសាទអង្គរវត្ត»។ «អង្គរវត្តត្រូវបានសាងសងឡើងដោយក្សត្រ សូរិយវរ្ម័នទី ២ ហើយ «សូរិយា» មានន័យថាព្រះអាទិត្យ»៕

ប្រភព៖ PhnomPenhPost

ការស្រាវជ្រាវ៖ ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​មាន​ទំនាក់​ទំនង​ជាមួយ​នឹង ​ព្រះ​អាទិត្យ

មតិយោបល់

ការស្រាវជ្រាវ៖ ប្រាសាទអង្គរវត្តមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹង ព្រះអាទិត្យ